Sara krizi veya havalede ilk yardım

Feb 16, 2015 by Sinan Çomu

Sara krizi veya ateşli havalelerde hastada genelde öne çıkan şuur kaybı, vücutta kasılma ve tepkisizliktir. Şuur kaybı olan kişiyi öncelikle yan yatırmak gerekir. Hava yolunu açmak için zorla çeneyi açmaya çalışmayın. Çene kasları çok güçlü olduğundan nöbet bitmeden çeneyi açmak mümkün olmaz. Bunu yapmaya çalışırken dişleri kırmak, parmağınızı yaralamak gibi riskler oluşur. Bunların hava yoluna kaçması daha tehlikeli olur.

Hasta yan yatırıldığında çene kilitli bile olsa azı dişleri  tam kapanmayacağından, gırtlakta biriken salya, kusmuk ve köpük yandan akabilir. Dolayısıyla bunların hava yoluna kaçması engellenmiş olur.

Dil de nöbet sırasında kasılır. Fakat genel inanışın tersine dilini yutma, koparma olmaz. Dil ve çenenin kasılmaları sırasında dilde yaralanma ve kanama olabilir. Bunlar çabuk iyileşen yaralardır. Yine dili kurtarmaya, çekmeye çalışılmamalıdır.

Nöbet sırasında kasılmalar şiddetli olursa başın darbe almaması için başın altına bir yastık veya ceket koymak iyi olur. Bu şekilde hastanın kendine zarar vermesi engellenir.

Nöbet süresi değişken olabilir. Çoğu birkaç dakikada sonlansa da bazı nöbetler çok uzun sürebilir. Uzun nöbetler solunum kaslarını da etkileyeceğinden beyin hasarı açısından risklidir. İlk dakikalardan sonra nöbet kasılmalarının sürmesi halinde hastanın en yakın sağlık kurumuna tercihen bir ambulansla ulaştırılması gerekir.

Nöbeti bazı fiziksel müdahalelerle durdurmak yanlış bir çabadır. Su atmak, sarsmak, tokatlamak, soğan koklatmak etkisizdir.

Ufak çocuklarda nöbet durdurmak için kullanılabilecek Diazepam gibi fitiller aileler tarafından uzamış nöbetlerde kullanılabilir. Fakat bu ilaçların da dengesizlik, solunumu yavaşlatma gibi yan etkilerini bilerek kullanmak gerekir.

Ateşli havalede ise nöbet ve kasılmaya yönelik tedbirler alındıktan sonra ateş düşürücü fitil ve soğuk uygulama düzelmeye yardımcı olur.